Τα πάντα ρει,… και στην Ιατρική

Ο Ηράκλειτος πρώτος μίλησε για την αέναη αλλαγή τον 6ο π.χ. αιώνα, ωστόσο η αλλαγή ακόμη «δεν χωνεύεται». Είναι δύσκολο να αποδεχθούμε την αλλαγή, ειδικά όταν αφορά παραδοσιακούς τομείς όπως ο τραπεζικός τομέας, η ιατρική και η δικαιοσύνη.

Πράγματι δεν θα καταργηθούν οι ιατροί, οι δικηγόροι, οι τραπεζικοί. Ωστόσο, πολύ γρήγορα, πολύ πιο γρήγορα από ότι πιστεύουμε θα μειωθούν σημαντικά οι ανάγκες σε προσωπικό και θα αλλάξει ριζικά ο τρόπος παροχής υπηρεσιών.

Ο χώρος της ιατρικής για πολλές δεκαετίες ήταν αρκετά σταθερός, ίσως στάσιμος. Υπάρχουν σημαντικές ανακαλύψεις και αντιμετωπίστηκαν αποτελεσματικά πολλές ασθένειες ωστόσο ελάχιστα έχουν αλλάξει στο μοντέλο παροχής ιατρικών υπηρεσιών. Αυτό αλλάζει και αν σας ενδιαφέρει που πηγαίνουν τα σύγχρονα συστήματα υγείας, τo Copenghagen Institute of Future studies, με το οποίο συνεργάζομαι, εκπόνησε μία εξαιρετική έρευνα εκ μέρους όλων των σκανδιναβικών χωρών την οποία μπορείτε να βρείτε εδώ: https://cifs.dk/media/2635/nordic-health-2030-magazine.pdf

Πίσω στο θέμα μας, ήδη σήμερα  οι αλγόριθμοι Τεχνητής Νοημοσύνης (Τ.Ν.), σε συνδυασμό με τα έξυπνα τηλέφωνα, ρολόγια, και ρούχα, αλλάζουν ταχύτατα το ιατρικό τοπίο, επιφέροντας σημαντικές επιπτώσεις σε μία σειρά από ιατρικές ειδικότητες, στον τρόπο παροχής των ιατρικών υπηρεσιών, στη βελτίωση της πρόληψης και φυσικά στην κατακόρυφη πτώση του κόστους για τον λήπτη των υπηρεσιών. Όλα αυτά σήμερα όχι στο μακρινό μέλλον.

Image Source: The Medical Futurist

Δερματολόγοι – Ακτινολόγοι

Οι πρώτες ιατρικές ειδικότητες που επηρεάζονται από τις τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα είναι αυτές που σχετίζονται άμεσα με την οπτική αναγνώριση όπως οι ακτινολόγοι και οι δερματολόγοι, καθώς τα συστήματα Τ.Ν. ήδη έχουν καλύτερες επιδόσεις από τους ανθρώπους.

Σε πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Nature  ο αλγόριθμος της Google Health, για την ανάλυση των μαστογραφιών, έχει ήδη σαφώς  καλύτερες επιδόσεις από τους ανθρώπους, και οι μελλοντικές επιδόσεις του μόνο θα βελτιώνονται μέσω της μηχανικής μάθησης (machine learning), ενώ των ανθρώπινων ιατρών θα παραμένουν σταθερές.

Το ίδιο συμβαίνει και στους δερματολόγους, ωστόσο με έναν περισσότερο ραγδαίο τρόπο, καθώς στην περίπτωση τους πολλές φορές δεν απαιτείται κανένας τεχνολογικός εξοπλισμός, παρά μόνο ένα συνηθισμένο έξυπνο τηλέφωνο.  

Μελάνωμα

Το μελάνωμα είναι ο πιο επικίνδυνος τύπος καρκίνου του δέρματος γιατί μπορεί να επεκταθεί σε ζωτικά όργανα και στους λεμφαδένες, ωστόσο αν διαγνωστεί εγκαίρως μπορεί να αφαιρεθεί αποτελεσματικά με χειρουργική επέμβαση (ναι σε αυτό το σημείο ακόμη χρειαζόμαστε ανθρώπινους γιατρούς). 

 Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο αριθμός των νέων περιστατικών μελανώματος έχει τετραπλασιαστεί στη Ελλάδα την τελευταία 20ετία, φτάνοντας από περίπου 400 που ήταν το 2000 στις 1.600 νέες διαγνώσεις το 2018 (Καθημερινή).

Δυστυχώς, λόγω αμέλειας, χρόνου, κόστους ή απλώς δυσκολίας πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες η έγκαιρη διάγνωση δεν είναι πάντα εφικτή. Μια σειρά από Apps ωστόσο προσφέρουν ήδη πιστοποιημένες ιατρικές υπηρεσίες, που επιτρέπουν τον έλεγχο από τον χρήστη πριν την τελική επίσκεψη στον δερματολόγο.

Δείτε μερικά apps που κάνουν την δουλειά…

Miiskin: Το Miiskin κάνει χαρτογράφηση σπίλων και ανάλυση χρησιμοποιώντας μεγεθυμένες ψηφιακές φωτογραφίες. Το λογισμικό ήταν αρχικά διαθέσιμο στους δερματολόγους αλλά πλέον υπάρχει μία έκδοση για τους καταναλωτές διαθέσιμο σε iOS & Android.

Image source: Miiskin

UMSkinCheck: Η εφαρμογή δημιουργήθηκε από ερευνητές της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου του Michigan (UM). Η εφαρμογή καθοδηγεί τον χρήστη να πραγματοποιήσει ένα πλήρη έλεγχο για καρκίνο του δέρματος, και να δημιουργήσει ιστορικό των αυτόεξετάσεων. Διαθέσιμο σε iOS & Android.

MoleScope: Το MoleScope είναι μία συσκευή (99 €) που προσαρμόζεται στο κινητό τηλέφωνο για να λαμβάνει υψηλής ποιότητας ψηφιακές φωτογραφίες. Η εφαρμογή  δεν πραγματοποιεί  διάγνωση αλλά στέλνει τις εικόνες σε δερματολόγο για έλεγχο. 

Image source: Molescope

SkinVision: H εφαρμογή (διαθέσιμη σε iOS & Android) έχει πιστοποίηση ιατρικής συσκευής και ισχυρίζεται ότι βοηθάει στην έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος, χρησιμοποιώντας “βαθιά μάθηση” (deep learning). Ένας αλγόριθμος μηχανικής μάθησης αναλύει τις φωτογραφίες που λήφθηκαν με την κάμερα του κινητού, και σε μικρό χρόνο παρέχει μία ανάλυση επικινδυνότητας. Μία έρευνα του 2014 για το SkinVision, ανέφερε 81% επιτυχία στη διάγνωση του μελανώματος, ωστόσο μία έρευνα του 2019, αναφέρει ποσοστό επιτυχίας 95% (Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jdv.15935) .

Περισσότερα για τις παραπάνω εφαρμογές εδώ στο άρθρο του CNET.

Δοκιμή

Ημερομηνία διεξαγωγής: 25.01.2020 , Τόπος: Πανόραμα, Θεσσαλονίκης, Πειραματόζωο: ο γράφων 

• Διαβάζοντας διάφορα άρθρα, επέλεξα να δοκιμάσω την εφαρμογή SkinVision, η οποία CE πιστοποίηση ως ιατρική συσκευή. 
• Κατέβασα την εφαρμογή και απάντησα σε 4-5 απλές ερωτήσεις που αφορούσαν το χρώμα της επιδερμίδας μου και την ευαισθησία στον ήλιο, και έκανα τρίμηνη συνδρομή. 
• Οι οδηγίες και η διαδικασία είναι πολύ απλή και φαίνεται ότι ο έλεγχος των σπίλων μπορεί να πραγματοποιηθεί σε δευτερόλεπτα με ένα συνηθισμένο σχετικά καινούριο κινητό. 
• Στην πρώτη προσπάθεια να φωτογραφίσω μόνος μου τους σπίλους αποδείχθηκε δύσκολο, με αποτέλεσμα αρχικά να απογοητευτώ από την εφαρμογή.
• Ωστόσο, στη δεύτερη προσπάθεια, τον ρόλο του φωτογράφου- «δερματολόγου» ανέλαβε ο γιός μου και ολοκληρώσαμε τη διαδικασία σε ελάχιστα λεπτά, ιδιαίτερα καθώς οι περισσότεροι σπίλοι μου ήταν στην πλάτη.
• Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του κάθε σπίλου προκύπτουν  άμεσα. Έλεγξα 19 σπίλους, από τους οποίους οι 18 ήταν χαμηλού ρίσκου, και ο 1 υψηλού. Ωστόσο καθάρισα την περιοχή και έβγαλα πιο καθαρή φωτογραφία, και στον δεύτερο έλεγχο ο σπίλος προέκυψε χαμηλού ρίσκου. Ωστόσο το σημείωσα στην εφαρμογή και θα τον ελέγξω με την πρώτη  ευκαιρία με δερματολόγο.

Συμπερασματικά έμεινα απόλυτα ικανοποιημένος ενώ πραγματοποίησα εύκολα μία εξέταση την οποία δεν έβρισκα τον χρόνο να κάνω, την έκανα πιο οικονομικά, και στο τέλος πιθανόν να πρόλαβα κάτι (αν αποδειχθεί ότι ο συγκεκριμένος σπίλος είναι πράγματι επικίνδυνος). 

Η συγκεκριμένη  δοκιμή μίας περίπτωσης φυσικά δεν αποδεικνύει κάτι. Ο τομέας της ιατρικής αλλάζει ήδη με επιπτώσεις στους ιατρούς, στα συστήματα υγείας, στο μοντέλο παροχής υπηρεσιών και πρόληψης. Oι αλλαγές που θα βιώσουμε σήμερα ακούγονται επιστημονική φαντασία.

Παρακαλώ μοιραστείτε μαζί μου τις σκέψεις σας για τις επιπτώσεις αυτών των εφαρμογών.

Οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό το άρθρο προορίζονται αποκλειστικά για εκπαιδευτικούς και ενημερωτικούς σκοπούς και δεν προορίζονται για παροχή συμβουλών υγείας ή ιατρικής βοήθειας. Πάντα συμβουλευτείτε έναν γιατρό  σχετικά με οποιεσδήποτε ερωτήσεις μπορεί να έχετε σχετικά με ιατρική σας κατάσταση.