Η έννοια του μέλλοντος υπεισέρχεται και επηρεάζει βασικές ανθρώπινες λειτουργίες.
Ακόμα και χωρίς να το σκεφτόμαστε συνειδητά λειτουργούμε, αποφασίζουμε, δρούμε με γνώμονα το μέλλον.
Ο άνθρωπος προγραμματίζει, σχεδιάζει, φαντάζεται, ονειρεύεται ή απελπίζεται, με άλλα λόγια σχηματίζει εικόνες ή ιδέες για το μέλλον, κάνει υποθέσεις εργασίες και πράττει ανάλογα.
Οι οργανισμοί και οι εταιρείες, όταν ευημερούν, συνήθως δε λαμβάνουν υπ’όψιν στον σχεδιασμό τους το μακροπρόθεσμο ορίζοντα, υποθέτοντας ότι το παρόν θα αναπαράγεται στο διηνεκές με μικρές αποκλίσεις (καλύτερα ή χειρότερα). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι οργανισμοί μένουν έκθετοι στην ξαφνική αλλαγή (βλέπε οικονομική κρίση 2008, Βrexit) διακινδυνεύοντας τη στρατηγική τους θέση ή μη εκμεταλλευόμενοι νέες ευκαιρίες.
Η συστηματική ενασχόληση με το μέλλον τόσο σε επίπεδο εταιρείας ή οργανισμού, όσο και σε συλλογικό ή ατομικό επίπεδο, επιβάλλεται ιδιαίτερα εάν λάβουμε υπ’όψιν το παγκοσμιοποιημένο, ρευστό περιβάλλον πολυπλοκότητας και ραγδαίων αλλαγών μέσα στο οποίο ζούμε.
Η προοπτική διερεύνηση (foresight) έρχεται ακριβώς να καλύψει αυτό το κενό σε σχέση με τον μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό, αλλά και σε σχέση με την καλύτερη κατανόηση των αλλαγών που συμβαίνουν στο εξωτερικό περιβάλλον.
Συνοψίζοντας, η προοπτική διερεύνηση είναι μία συστηματική, συμμετοχική διαδικασία, η οποία επιτρέπει την κατανόηση του περιβάλλοντος και των δυνάμεων που το μετασχηματίζουν, των εναλλακτικών μελλοντικών προοπτικών, και τελικά μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικής.
