της Αλεξάνδρας Γούτα (ΑΠΕ-ΜΠΕ)
Το ότι σε κάποιες δεκαετίες από σήμερα ένα ρομπότ θα διαχειρίζεται τις υποθέσεις μας σε ένα δικαστήριο ή θα κάνει ακριβείς ιατρικές διαγνώσεις αντλώντας data από τεράστιες τράπεζες δεδομένων, λίγο-πολύ το έχουμε πάρει απόφαση υποθέτω.
Το ότι για την Ελλάδα η απειλή της αυτοματοποίησης είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι σε άλλες χώρες της ΕΕ, μάλλον επίσης το έχουμε πάρει απόφαση, αν τουλάχιστον θεωρούμε ακριβείς τις εκτιμήσεις του Cedefop και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ): για περίπου το ένα τέταρτο των θέσεων εργασίας των Ελλήνων εργαζομένων υπάρχει πολύ υψηλή πιθανότητα αυτoματοποίησης στο εγγύς μέλλον. Στον αντίποδα, μόλις το 7% των εργαζομένων σε σκανδιναβικές χώρες όπως η Φιλανδία και η Σουηδία εργάζονται σε δουλειές στις οποίες ενδέχεται να αντικατασταθούν από ρομπότ. Αυτό, όπως έχει επισημάνει σε μια συνομιλία μας η Μara Brugia, acting director στο cedefop, αντανακλά το γεγονός ότι η ελληνική αγορά εργασίας έχει καθυστερήσει, σε σχέση με άλλους κύριους κοινοτικούς εταίρους, σε επίπεδο μετάβασης προς μια ψηφιακή οικονομία υψηλής προστιθέμενης αξίας (http://www.amna.gr/…/M-Mproutzia-Polu-megaluteri-gia-tin-El…)
To θέμα βέβαια προφανώς δεν αφορά μόνο την Ελλάδα…
Μπορεί να μην έχουμε πετύχει ακόμη τη λεγόμενη γενική τεχνητή νοημοσύνη και να απέχουμε πολύ (μάλλον) από το singularity (την εμφάνιση δηλαδή μιας υπερευφυΐας με τεχνολογικά μέσα, μετά την οποία σίγουρα ο κοινός ανθρώπινος νους θα δυσκολεύεται να αντιληφθεί πολλά γεγονότα και εξελίξεις), αλλά η ειδική τεχνητή νοημοσύνη ήδη “πετάει” (δεν χρειάζεται πια να φωνάξεις 100 φορές “Internet banking” κι αυτή ακόμη να σου λέει “παρακαλώ επαναλάβετε αργά και καθαρά”).
Πρόσφατα έβλεπα ένα βίντεο που με εξέπληξε (δείτε το κι εσείς παρακάτω και φανταστείτε να σας κυνηγάει κάτι τέτοιο), καθώς συνειδητοποίησα (ξανά) ότι τα clumsy ρομπότ του παρελθόντος …είναι παρελθόν και η νέα γενιά τους έχει αρχίσει να αποκτά μια πλαστικότητα και ικανότητα κινήσεων αδιανόητη ακόμη και στο πολύ πρόσφατο παρελθόν (δεν μιλάω για τα “διανοητικά” skills, όπου επίσης σημειώνεται ραγδαία πρόοδος).
Αναζήτησα αριθμούς σε μια προσπάθεια να καταλάβω πόσο μεγάλη είναι αυτή η αγορά (χωρίς να υπολογίζονται τα τεράστια κεφάλαια που κατευθύνονται στο R & D). Βρήκα ότι μόνο πέρυσι και μόνο στη Βόρεια Αμερική οι επιχειρήσεις αγόρασαν περίπου 36.000 ρομπότ (αριθμό ίσο με τον πληθυσμό της Ζακύνθου πάνω-κάτω), σύμφωνα με στοιχεία της Association for Advancing Automation (https://www.a3automate.org/record-number-of-robots-shipped…/). Ο αριθμός αυτός είναι αυξημένος κατά 7% σε σχέση με πέρυσι και συνιστά νέο ιστορικό ρεκόρ.
Το ενδιαφέρον είναι ότι, ενώ οι καλύτεροι πελάτες για τις βιομηχανίες παραγωγής ρομπότ ήταν -και παραμένουν- οι αυτοκινητοβιομηχανίες (πάνω από το 50% των αγορών ρομπότ), πολύ δυναμικά έχουν πλέον μπει στο παιχνίδι και οι λοιποί.
Ο αριθμός των ρομπότ που παρέλαβαν πέρυσι οι επιχειρήσεις που ΔΕΝ ανήκουν στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας αυξήθηκε κατά 41% σε σχέση με το 2017! Οι δε αγορές ρομπότ αυξήθηκαν σε μεγάλο εύρος κλάδων, με την εξαίρεση όμως της αυτοκινητοβιομηχανίας. Οι επιχειρήσεις τροφίμων και καταναλωτικών προϊόντων έκαναν το μεγαλύτερο άλμα στον ρυθμό της αυτοματοποίησής τους, με τις παραδόσεις ρομπότ να αυξάνονται κατά 48% (το 2018, στη Βόρεια Αμερική) και ακολούθησαν τα πλαστικά.
Μας αρέσει δεν μας αρέσει, φοβόμαστε δεν φοβόμαστε, τα ρομπότ γίνονται ολοένα καλύτερα: κατά το World Economic Forum, ρομπότ και αυτοματοποίηση δεν αποκλείεται να αντικαταστήσουν πάνω από το 50% των εργασιών σε εργασιακούς χώρους ώς το 2025, συμπεριλαμβανομένου του 28% των tasks που περιλαμβάνουν τη λήψη αποφάσεων (ναι, θα αποφασίζει το ρομπότ η ταυτόχρονη αποστολή πόσων πακέτων στην Ασία θα έχει χαμηλότερο κόστος στα Logistics, χωρίς όμως ταυτόχρονα να δυσαρεστηθεί ο πελάτης επειδή θα παραλάβει το πακέτο του αργά).
Και καθώς τα δίκτυα 5G θα ξεδιπλώσουν τις δυνατότητές τους μέσα στην επόμενη διετία, τα ρομπότ θα είναι σε θέση να αξιοποιήσουν και το εξτρά bandwidth και τις βελτιώσεις στην καθυστέρηση μεταφοράς δεδομένων, κάτι που θα τα κάνει σίγουρα πιο επιδέξια και πιο εύστροφα στην αλληλεπίδραση με το περιβάλλον τους (https://www.inverse.com/article/53607-mwc-2019-robots-5g). Σύμφωνα με το IEEE Spectrum, τα δίκτυα 5G θα μπορούσαν να προσφέρουν στα ρομπότ ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων της τάξης των 10 gigabits ανά δευτερόλεπτο, έναντι 1 Gbps σήμερα. “Couple that with almost no latency” και καταλήγεις να συνεργάζεσαι με ρομπότ που “σκέφτονται” γρήγορα.
Είμαι πάντα επιφυλακτική απέναντι σε προβλέψεις κάθε είδους, γιατί πολύ συχνά αποδεικνύονται εντελώς ανακριβείς όταν έρθει η ώρα να συγκρουστούν με την πραγματικότητα -ιδίως με μια πραγματικότητα που αλλάζει πριν προλάβεις να την οσμιστείς. Εντυπωσιάζομαι όμως με όλη αυτή τη δυναμική που δημιουργείται μέρα με την ημέρα. Όπως και να το κάνεις και λαμβανομένων υπόψη όλων των προκλήσεων, it’s a brave new world. Ας προσπαθήσουμε να τον καταλάβουμε.
