Περιβάλλον Καινοτομίας Ελλάδα 2019

Το μέλλον της Ελλάδας συνδέεται με την ικανότητα δημιουργίας των κατάλληλων συνθηκών για την ανάπτυξη καινοτομίας. H ΕΔΡΑ UNESCO on Futures Research, που φιλοξενείται στο Δίκτυο ΠΡΑΞΗ/ Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, διερεύνησε 16 απαραίτητες συνθήκες ανάπτυξης καινοτομίας, οι οποίες είναι δύσκολο να μετρηθούν με ακρίβεια και να ποσοτικοποιηθούν. Η έρευνα έγινε σε συνεργασία με την KAIROS Future που υλοποίησε αντίστοιχη έρευνα στην Σουηδία για το Federation of Swedish Innovation Companies (FSIC).

Η έρευνα υλοποιήθηκε πανελλαδικά το διάστημα Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2019, και συγκέντρωσε στοιχεία από ένα σημαντικό δείγμα, του οποίου η πλειοψηφία αποτελείται από ανώτερα και ανώτατα στελέχη του ιδιωτικού τομέα.   Συγκεκριμένα, στην έρευνα συμμετείχαν 119 άτομα προερχόμενα κατά 71% από τον ιδιωτικό τομέα, 18% το δημόσιο, ενώ 10% προέρχεται από ΜΚΟ.

Τα κυριότερα συμπεράσματα που προέκυψαν από την ανάλυση των απαντήσεων συνοψίζονται ως εξής:

Αρνητικά

• Σε 13 από τα 16 ερωτήματα/παράγοντες φαίνεται ότι η Ελλάδα παρουσιάζει σαφώς χειρότερη επίδοση από τους ανταγωνιστές της, ως προς τη διαμόρφωση ενός φιλικού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη καινοτομίας.
• Η χειρότερη επίδοση συναντάται σε τομείς που έχουν να κάνουν με τη λειτουργία του δημόσιου τομέα, όπως (α) το προβληματικό θεσμικό πλαίσιο για την υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής (ερωτ. 1), (β) η έλλειψη φιλοδοξίας από τους κεντρικούς και τοπικούς φορείς διακυβέρνησης να είναι στην πρώτη γραμμή της δοκιμής νέων τεχνολογιών και καινοτομιών (ερωτ. 2), (γ) η απουσία πνεύματος συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ερωτ. 7), (δ) το  δυσμενές φορολογικό περιβάλλον (ερωτ. 8), και (ε) το προβληματικό εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο δεν καλλιεργεί τη δημιουργικότητα (ερωτ. 15).
• Η προβληματική πρόσβαση σε κεφάλαια σποράς (ερωτ. 11).
• Η έλλειψη κουλτούρας καινοτομίας στην κοινωνία (ερωτ. 14)
• Οι προβληματικές και ασαφείς διαδικασίες ανάπτυξης καινοτομίας στον ιδιωτικό τομέα (ερωτ. 13), και η ανυπαρξία λειτουργικών μοντέλων συνεργασίας μεταξύ καινοτόμων start-ups και μεγαλύτερων εταιρειών (ερωτ. 16). 

Θετικά

• Φαίνεται ότι υπάρχει σχετική ικανοποίηση όσον αφορά τη διαθεσιμότητα καταρτισμένων, δημιουργικών ατόμων, με κατανόηση του επιχειρείν, οι οποίοι είναι ικανοί να αναπτύξουν νέες ιδέες και να τις αξιοποιήσουν επιχειρηματικά (ερωτ. 12). Σημειώνεται ωστόσο ότι και σε αυτόν τον τομέα η επίδοση είναι επί της ουσίας μέτρια.

Ελλάδα-Σουηδία

Οι παράλληλες έρευνες δεν είχαν σκοπό να παρέχουν συγκρίσιμα αποτελέσματα. Άλλωστε οι συμμετέχοντες δεν συνέκριναν το περιβάλλον καινοτομίας της Ελλάδας και της Σουηδίας, αλλά με αυτό των χωρών που ανταγωνίζονται αντίστοιχα οι δύο χώρες. Σε κάθε περίπτωση, από τη σύγκριση των αποτελεσμάτων σε Ελλάδα και Σουηδία προκύπτει ότι:

• Σε 15 από τους 16 απαραίτητους παράγοντες για την άνθιση της καινοτομίας η σχετική επίδοση της Σουηδίας είναι σαφώς καλύτερη από αυτήν της Ελλάδας. Με άλλα λόγια, φαίνεται ότι οι προκλήσεις-προβλήματα της Ελλάδας προκειμένου να καταφέρει να ανταγωνιστεί του συγκρίσιμους ανταγωνιστές της, είναι σαφώς μεγαλύτερα.
• Οι Έλληνες φαίνεται ότι είναι περισσότερο ικανοποιημένοι από το διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό, σε αντίθεση με τους Σουηδούς συμμετέχοντες.