Στην Οικονομική Επιστήμη, ως Δημόσιο Αγαθό χαρακτηρίζεται ένα αγαθό που διαθέτει ταυτόχρονα τις ιδιότητες της αδυναμίας αποκλεισμού και της μη ανταγωνιστικότητας – δημόσια αγαθά είναι, για παράδειγμα, η εθνική άμυνα, οι υπηρεσίες πλοήγησης ενός φάρου και ο καθαρός αέρας. Από αυτές τις δύο ιδιότητες που ορίζουν ένα Δημόσιο Αγαθό απορρέουν τα εξής: πρώτον, δεν είναι εύκολο ή εφικτό να αποκλειστεί ένας καταναλωτής που δεν έχει πληρώσει για αυτό το αγαθό από το να το χρησιμοποιήσει και να απολαύσει τα οφέλη του˙ δεύτερον, η χρήση αυτού του αγαθού από έναν καταναλωτή δεν μειώνει τη διαθεσιμότητά του για χρήση και από άλλους καταναλωτές ή η χρήση του μπορεί να γίνεται παράλληλα από πολλαπλούς καταναλωτές.
Ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον είναι μια δεξιότητα που δίνει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να καταλάβουν καλύτερα τη σημασία που έχει το μέλλον στο πώς αντιλαμβάνονται τον κόσμο και στο πώς λειτουργούν μέσα σε αυτόν. Δύο λόγοι καθιστούν εφικτό τον Αλφαβητισμό των ανθρώπων σχετικά με το Μέλλον, δηλαδή την ενίσχυση της ικανότητάς τους να χρησιμοποιούν το μέλλον: ο πρώτος είναι το γεγονός ότι το μέλλον δεν υφίσταται πραγματικά αλλά είναι προσπελάσιμο μέσω της φαντασίας, ενώ ο δεύτερος είναι ότι όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν την ικανότητα της φαντασίας. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορούν δυνητικά να μάθουν πώς να φαντάζονται το μέλλον με διάφορους τρόπους και με διάφορους σκοπούς, το οποίο εν τέλει τους καθιστά περισσότερο αλφαβητισμένους σχετικά με το μέλλον.
Ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον είναι μια κρίσιμη δεξιότητα. Μολονότι το μέλλον δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί με ακρίβεια, η ενεργή προσπέλαση εναλλακτικών μελλόντων μέσω της φαντασίας ενδυναμώνει την αίσθηση της αυτενέργειας των ανθρώπων: μέσω του Αλφαβητισμού για το Μέλλον, οι άνθρωποι ξεκλειδώνουν μέχρι πρότινος ενδόμυχες διεργασίες και αποκτούν τα ηνία του παρόντος τους. Καθώς το μέλλον συνήθως συνυπολογίζεται έμμεσα και υποσυνείδητα στις αποφάσεις που λαμβάνουν οι άνθρωποι καθημερινά, η αίσθηση της αυτενέργειας που πηγάζει από την εξωτερίκευση και την κατανόηση αυτού του άδηλου συλλογισμού κατά τη συνειδητή λήψη αποφάσεων δύναται να επιφέρει πλήθος οφελών που εκτείνονται από την τόνωση της αυτοπεποίθησης και την ανάληψη της ευθύνης, έως την απομυθοποίηση του φόβου και της ελπίδας και τη μεταμόρφωση του ανθρώπου από καταναλωτή σε δημιουργό μελλόντων. Εξαιτίας αυτού του αφυπνιστικού και μεταμορφωτικού του χαρακτήρα, ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον μπορεί να θεωρεί παράγοντας επιρροής σε διάφορα επίπεδα της πραγματικότητας. Τελικά, η πραγμάτωση των εικόνων των εναλλακτικών μελλόντων που πηγάζουν από την ανθρώπινη φαντασία συμβαίνει στο παρόν – ακόμη κι αν τα παράθυρα προς τα εναλλακτικά μέλλοντα είναι τόσο διαφορετικά μεταξύ τους όσο και οι άνθρωποι που τα διανοίγουν, το παρόν είναι ένα, συλλογικό και κοινό για όλους.
Αφού, λοιπόν, ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον δύναται να επιφέρει ένα συλλογικό παρόν, μήπως σχετίζεται με κάποιον τρόπο και με την έννοια των Δημόσιων Αγαθών; Στην Οικονομική Επιστήμη, ως αγαθό ορίζεται ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, υλικής ή άυλης φύσεως, που αποσκοπεί στην ικανοποίηση μιας ανθρώπινης ανάγκης και προσφέρει στον καταναλωτή του κάποιο όφελος. Με βάση τον προαναφερθέντα ορισμό, ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον θα μπορούσε να θεωρηθεί οικονομικό αγαθό -και δη άυλη υπηρεσία- το οποίο ικανοποιεί την ανθρώπινη ανάγκη διαχείρισης του αγνώστου που ενυπάρχει στα πολυπληθή εναλλακτικά μέλλοντα και προσφέρει τελικά την ικανοποίηση της μείωσης των αρνητικών συναισθημάτων, για παράδειγμα του φόβου, που είναι συχνά η αυτόματη στάση απέναντι στο άγνωστο. Ταυτόχρονα, ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον προσφέρει στον άνθρωπο το όφελος της ενδυνάμωσης της αυτενέργειας, μαζί με όλα τα υπόλοιπα οφέλη που συνεπάγεται αυτό, τα οποία αναφέρθηκαν σε προηγούμενη παράγραφο. Ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον, λοιπόν, φαίνεται να μπορεί να θεωρηθεί, εν πρώτοις, αγαθό.
Όπως προαναφέρθηκε, ως Δημόσιο Αγαθό χαρακτηρίζεται ένα αγαθό που διαθέτει ταυτόχρονα τις ιδιότητες της αδυναμίας αποκλεισμού και της μη ανταγωνιστικότητας. Είναι ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον μη ανταγωνιστικός; Σε προηγούμενη παράγραφο σημειώθηκε ότι ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον βασίζεται στην εγγενή ικανότητα των ανθρώπων να φαντάζονται, την οποία αξιοποιεί για να τους δώσει τη δυνατότητα να προσπελάσουν εναλλακτικά μέλλοντα. Ναι μεν η διαδικασία αυτή μπορεί να συστηματοποιηθεί με διάφορες μεθόδους, βήματα και στάδια, εντούτοις όμως ο πυρήνας και η ουσία που σαρκώνουν εν τέλει τον Αλφαβητισμό για το Μέλλον είναι η φαντασία. Το γεγονός ότι η ατομική και η συλλογική φαντασία είναι το βασικό εργαλείο του Αλφαβητισμού για το Μέλλον φαίνεται να συνεπάγεται ότι η χρήση του Αλφαβητισμού για το Μέλλον από έναν άνθρωπο δεν μειώνει τη διαθεσιμότητά του για χρήση και από άλλους, ενώ είναι σαφές ότι η χρήση του μπορεί να γίνεται παράλληλα από πολλαπλούς καταναλωτές, χωρίς αυτό να έχει κάποιον αντίκτυπο στη διαθεσιμότητά του. Άρα, ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον φαίνεται να μπορεί να θεωρηθεί μη ανταγωνιστικό αγαθό. Αναφορικά με την ιδιότητα της αδυναμίας αποκλεισμού, καίριος είναι ο ρόλος των σχετικών πληροφοριών. Εξαιτίας της φύσης του, ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον δεν στηρίζεται τόσο στη διδασκαλία και στην κατάκτηση γνώσης παρά στην ενδοσκόπηση, στη διάδραση και στην επίτευξη της αυτογνωσίας. Το βασικότερο εμπόδιο πρόσβασης που θα μπορούσε να αποκλείσει έναν άνθρωπο από το να απολαύσει τα οφέλη του Αλφαβητισμού για το Μέλλον χωρίς να πληρώσει θα ήταν η απόκρυψη των πληροφοριών σχετικά με την ίδια την έννοια. Αυτή η μυστικότητα, όμως, δεν υπάρχει: οι σχετικές πληροφορίες που περιγράφουν την έννοια του Αλφαβητισμού για το Μέλλον διατίθενται ελεύθερα στο διαδίκτυο, ενώ αρκετοί φορείς προσπαθούν συστηματικά να τις διαδώσουν μέσω διαφόρων δραστηριοτήτων αλληλεπίδρασης με τους πολίτες. Το γεγονός ότι οι πληροφορίες που αφορούν στον Αλφαβητισμό για το Μέλλον προωθούνται ελεύθερα στο διαδίκτυο συνεπάγεται ότι δεν είναι εύκολο ή εφικτό να αποκλειστεί ένας άνθρωπος από το να χρησιμοποιήσει τον Αλφαβητισμό για το Μέλλον και να απολαύσει τα οφέλη του, ακόμη κι αν δεν έχει πληρώσει. Άρα, ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον φαίνεται να μπορεί να θεωρηθεί αγαθό με αδυναμία αποκλεισμού. Συνεπώς, ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον φαίνεται να ικανοποιεί τις βασικές προϋποθέσεις για να θεωρηθεί Δημόσιο Αγαθό.
Στις προηγούμενες παραγράφους επιχειρήθηκε μια σύντομη αντιπαραβολή ορισμένων χαρακτηριστικών του Αλφαβητισμού για το Μέλλον με τις ιδιότητες που χαρακτηρίζουν εξ ορισμού τα Δημόσια Αγαθά. Αυτή η αντιπαραβολή οδήγησε στο συμπέρασμα ότι ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον φαίνεται να μπορεί να θεωρηθεί Δημόσιο Αγαθό. Εξαιτίας της φύσης τους, τα Δημόσια Αγαθά είναι συχνά αντικείμενα εθνικών και διεθνών πολιτικών. Ίσως αυτή η θεώρηση του Αλφαβητισμού για το Μέλλον υπό την προαναφερθείσα σκοπιά να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για την προσεκτική εξέταση της αξίας του και της ανάγκης πλαισίωσής του από τους κατάλληλους θεσμούς που θα λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά. Αν ένας από τους κεντρικούς στόχους των θεσμών είναι η προορατική διακυβέρνηση της υγείας, της παιδείας, του περιβάλλοντος και πολλών ακόμη Δημόσιων Αγαθών που οι μηχανισμοί της ελεύθερης αγοράς αποτυγχάνουν να παρέχουν με τον κατάλληλο τρόπο μέσω της αυτορρύθμισης, τότε η στήριξη του Αλφαβητισμού για το Μέλλον που μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά προς όφελος όλων των άλλων Δημόσιων Αγαθών είναι σίγουρα μια διορατική στρατηγική κίνηση. Εν μέσω του ευμετάβλητου, αβέβαιου, περίπλοκου και ασαφούς 21ου αιώνα, ελάχιστες στρατηγικές κινήσεις είναι εκ των προτέρων γνωστό ότι μπορούν να αποφέρουν εκθετικά οφέλη – η στήριξη του Αλφαβητισμού για το Μέλλον είναι με βεβαιότητα μία από αυτές.
Recent Comments